Çevre Bilgisi

A- ÇEVRE İLE İLGİLİ GENEL BİLGİLER

insanlar özellikle son çeyrek yıl öncesine kadar, ekolojik dengeyi süratle bozarak çevre sorunu yaratmışlardır, sorunların insanlara geri dönmesi, sağlığımızı ve doğayı olumsuz yönde etkilemesi çevre bilinci oluşmasını sağlamıştır. Çevre canlı  cansız varlıklarla çevrili olarak için de doğal hayatımızı sürdürdüğümüz ortamdır Son günlerde konuşulması moda olan çevre kirliliği ve çevre sorunları ise içinde bulunduğumuz ortamın kirlenmesi; doğal özelliklerini kaybetmesi, yavaş yavaş yok olmaya başlaması anlamına gelmektedir. Bu sorun, üzerinde yaşayabileceğimiz, gelecek kuşaklara bırakabileceğimiz bir dünyayı olanaksız hale getirmiştir Çevre kırlılığını hava, su, toprak ve gürültü kirliliği olarak irdeleyebiliriz.

B- ÇEVRE VE TRAFİK İLİŞKİLERİ

Çevre kirliliğinin başlıca nedenlerinden birisi de taşıtlar ve  karayolunda seyir sırasında karayolunun bilinçsizce kullanılmasıdır. Taşıtların çevreyi kirletmesinin başlıca nedenleri şunlardır

• Bakımı yapılmamış araçlarla trafiğe çıkılması, temiz olmayan yakıt kullanılması, gereksiz olarak trafiğe çıkılması, trafik yoğunluğu sebebiyle uzun süre trafikte seyredilmesi, duraklama ve park e sırasında gereksiz yere araçların çalıştırılması, hava ve gürültü kirliliğine neden olmaktadır
• Araç bakımlarının gerekli ortamlarda yapılmaması ve bakım sırasındaki artıkların toprağa dökülmesi, yenilen içilen madde atıklarının çevreye atılması, bakımsız araçlar dün yağ, yakıt vb. maddelerin kara- yoluna sızması, uzun ve bölünemeyen yüklerin gerekli tedbirler ve önlemler alınmadan taşınması, tehlikeli, zararlı ve radyoaktif maddelerin taşınması sırasında gerekli önlemler alınmadan taşınması gibi nedenlerle toprak, gürültü ve çevre kirliliğine neden olmaktadır. Bu nedenlerden dolayı trafiğin çevre kirliliği ile direk ilgisi vardır. Çevre kirliliğini ortadan kaldırmak için, sürücülerin eğitimi başta olmak üzere gereken yasal ve diğer tedbirlerin alınması zorunlu hale gelmektedir.

C-ÇEVRE KİRLİLİĞİNİN İNSAN, BİTKİ VE HAYVAN SAĞLIĞI ÜZERİNDE ETKİLERİ

Hayvanın ve suların pislenmesi  gürültünün artması doğal çevre, insanlar ve hayvanlar üzerinde birtakım olumsuzluklar oluşturmaktadır.

Taşıtların çalışması esnasında havaya  atılan egzoz gazının içerisin de  azot, karbon bileşikleri ile tam yanmamış hidrokarbon bileşikleri vardır. Hidrokarbon bileşiklerinden en önemlileri aldehitler, peroksitler ve benzendir. Ayrıca vuruntu önleyici olarak katılan kurşundur. has bileşikleri içerisinde yer alan azot monoksit ve azot dioksitin çözükleri; çok düşük olması sebebiyle akciğer alvoelleri üzerine çökerek akciğer amfizemine yol açmaktadır. Azot bileşikleri bitkiler üzerinde çok yüksek değişimlerde ve uzun sürede   ortaya çıkar. Atmosferin alt katmanlarında mor ötesi ışınlar ve tam yanmamış hidrokarbonlar, nitrat bileşikleriyle beraber birleşerek normale göre bitkiler için 1000 kez daha zehirlidir. Karbonmonoksit  gazı yüksek oranda solunum yapıldığında boğulma  olaylarına yol açar. Bu durumda kapalı yerlerde araçların çalıştırılmaması gerekmektedir. kurşun ise böbrek, kan ve beyin lezyonlarına yol açar. Motor egzozundan çıkan kükürt bileşikleri ise, su buharı ile birleşerek sülfürik asit meydana getirir. Tüm bu olumsuzlukları ortadan kaldırmak için kurşunsuz benzin üretimi ve tüketimine ağırlık verme çalışmaları devam etmekte ve araçlarda doğalgaz, LPG kullanılmasına ağırlık verilmesi gerekmektedir. Ayrıca araçların bakımlarının zamanında yapılması ve egzoz muayenesi gelen araçların egzoz muayenelerinin zamanında yapılması gerekmektedir. Fabrika atıkları, şehirlerin kanalizasyonları; tarım ilaçları, asit yağmurları yeraltı ve yerüstü sularını kirletmektedir. Bunlar için fabrikalara ve kanalizasyonlara arıtma tesislerinin yapılması gerekmektedir. Gürültü kişiler üzerinde psikolojik ve ruhsal çöküntüler yaratmaktadır. Bunun için kanuni düzenlemeler yapılmakla beraber çevre konusunda gerekli eğitimin verilmesi gerekmektedir.

D- ÇEVRE İLE İLGİLİ TANIMLAR

Çevre: Canlıların var olduğu ortamdaki, doğal ve fiziksel öğeleri ile canlıların etkileştiği insan ürünü şartlardır.

Çevre koruma: İnsan ve diğer canlı varlıkların gelişmelerini sürdürebilmeleri için gerekli şartların korunması (ekolojik denge) suda, toprak ta, havadaki kirliliklerin önlenmesi ve çevrenin iyileştirilmesi için yapılan çalışmaların tümüdür.

Çevre hakkı: Herkesin sağlıklı ve dengeli bir çevrede hayat hakkını ihlal edenlere karşı yargı mercileri önünde savunma hakkıdır.

Çevre  kirliği: İnsanların çalışmaları sonucu havada, suda, toprakta meydana gelen olumsuz gelişmelerle, ekolojik dengenin bozulması sonucu ortaya çıkan gürültü, koku ve atıkların meydana getirdiği zararlı sonuçlardır.

Atık: Çevrede bozulma meydana getirecek miktarda çevreye boşaltılan maddelerdir  (Suni, katı, gaz, radyoaktif maddeler.)

Alıcı ortam : Atıkların bırakıldığı yakın ve uzak çevredir.

Sürdürülebilir  kalkınma: Şimdiki kuşakların ihtiyaçlarının gelecek kuşakların ihtiyaçlarını tehlikeye atmadan karşılanmasına imkan veren ekonomik büyüme politikalarıdır.

Tehlikeli atık: İnsan sağlığı ve çevre için tehlike oluşturan, hastalığa yada ölüme yol açan atıklardır.

Doğal kaynak: bitki, hayvan, mikroorganizma  gibi canlı varlıklarla, hava, su, toprak gibi  cansız unsurlardır.

Erozyon: Toprağın rüzgar ve su gibi etkilerle bir yerden bir yere taşınmasıdır.

Gürültü:kişilerin, huzur ve sükununu, ruh ve beden sağlığını boza tok seviyede ve gelişigüzel çıkarılan sestir.

DB: Ses ölçü birimidir.

Frekans: Ses dalgasının birim zamandaki  titreşim sayısıdır.

Gürültü kontrolü: Gürültü çıkaran sesleri en aza indirmek, etki suresini azaltmak, hoşa gidecek ve daha az rahatsız edecek hale getirmektir.

Fauna: Ülkeye, bölgeye veya bir devreye mahsus hayvan varlığıdır.

 

NOT

* Katalitik konvektör; zehirli gazların zehirleyicilik özelliğini azaltır.
* Bir bölgenin bitki topluluğuna flora, hayvan topluluğuna fauna denir.
* Ekzosdan dışarıya %3,5 ile %4,5 arasında karbonmonoksit atılabilir.